شهر گردشگری و تاریخی قزوین

بسم الله الرحمن الرحیم

هرچه بیشتر دیدنی‌های جذاب طبیعت و گردشگری و فرهنگی و تاریخی را ببینیم و توجه به آنها در دلمان نقش ببندد و اشتیاق دیدن را به ارمغان آورد؛ چه هدیه‌ای بهتر از اینکه تفرج می‌کنیم و هم کسب تجارب و سرمایه معنوی و مادی و نشاط و خرمی می‌نماییم.

در این امور چشم حق و بصیرت بین یکی از مهم‌ترین جریان پویایی و پژوهش و دقت در کارها و هوشیاری و سبب ذکاوت و معرفت شناسی و معرف شخصیت در جامعه حاصل می‌شود.

مجد و عافیت شما بزرگواران افتخار ماست.

بر دیدن و تفریح و سیر و سفر خود بیفزایید تا لذایذ زیاد به دست آورید.

شهر قزوین پایتخت خط و خطاطی و هنرمندان این هنر ایران زمین است.

مهر طبیعت :

انسان برای زندگی آرام و رو به رشد نیازهای فراوانی دارد که بخش اعظم آن را خداوند در محیط اطراف آن محیط زیست می‌گویند این عوامل محیطی در شخصیت آدمی تاثیر فراوانی داشته و در افزایش یا کاهش توانایی‌های او در تحرک و فعالیت سهم توجه برانگیزی دارند.

دعا برای مسافر :

حضرت رسول خدا هنگامی که مومنین را بر سفرشان وداع می‌کرد دعای سفرش این بود خداوند تقوا را ساده و توشه شما قرار دهد و از هر جهت کامروا باشید و دین و دل‌های شما سالم و درست برگردید.

تقویت قوّه ی باء :

شادی و شادابی سیر و سفر و دیدن دشت و دمن و استنشاق هوای لطیف قوه باء را قوی می‌کند.

هفت سین :

۱ سیر به نشانه سلامتی ۲ سیب نشانه زیبایی و تندرستی ۳ سبزه نماد زندگی دوباره است شادابی و خرمی را در طول سال به همراه دارد ۴ سنجد نشانه دوستی ۵ سرکه نماد صبر و جاودانگی است ۶ سمنو نشانه برکت و فراوانی است ۷ سماق نماد رنگ طلوع خورشید؛ نماد سال نو، نوروز و زندگی نو است و این‌ها یادآور طبیعت هستند.

از شهر قزوین و شهرهای این استان دیدن نمایید که موجب شادی و پسند شما گردشگران مهربان خواهد شد و ما هم مسرور می‌شویم.

محدوده :

شهرستان قزوین در فاصله ۱۴۴ کیلومتری تهران واقع است از شمال به استان گیلان از مشرق به شهر کرج از جنوب به شهرهای همدان و ساوه و از مغرب به شهر زنجان محدود است.

دارای ۳۶ درجه و ۲۳ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه طول شرقی است در شمال شهر قزوین کوه‌های میلدار واقع شده که دره شاهرود آن را از کوه‌های الموت جدا می‌کند و در جنوب آن کوه‌های خرقان سرچشمه گرفته و دشت قزوین را مشروب می‌کند و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۴ متر است آب و هوای آن متغیر و در فصل زمستان بسیار سرد می‌باشد قزوین دارای اهمیت ارتباطی است زیرا بر سر راه تهران استان گیلان تهران به همدان و تهران به استان آذربایجان واقع شده است مردم شهر قزوین مهمان نواز و با زبان ترکی تکلم می‌کنند و دارای آثار تاریخی و سیاحتی و گردشگری است.

فرهنگ نامگذاری :

وجه تسمیه شهر قزوین دقیقاً معلوم نیست عده‌ای از نویسندگان تصور می‌کنند نام شهر قزوین و همچنین دریای خزر ممکن است حاکی از خاطره قوم کاسیان باشد. حمدالله مستوفی بانی شهر قزوین را شاهپور اول فرزند اردشیر بابکان می‌داند.

قلعه الموت :

واقع در شمال شرقی روستای گازرخان و بر فراز کوهی از سنگ به ارتفاع ۲۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد حسن صباح در سال ۴۸۶ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد از این رو اکنون به نام قلعه حسن صباح نیز نامیده می‌شود. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است که هر کدام به دو بخش پایین و بالا تقسیم شده است که در اصطلاح محلی آن را جورقلا و پیازقلا می‌نامند. طول قلعه حدود ۱۲۰ متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ۱۰ تا ۳۵ متر متغیر است در سمت غرب قلعه قبرستانی قدیمی معروف به اسبه کله چال وجود دارد که در بالای تپه مجاور آن بقایای چند کوره آجرپزی نمایان است. سال بنای قلعه را حمدالله مستوفی ۲۴۶ هجری قمری ذکر کرده است که در زمان متوکل عباسی می‌باشد. این قلعه در ماه شوال ۶۵۴ هجری قمری ذکر شده به دستور هلاکوخان به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس به عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت.

دروازه تهران :

شهر قزوین در گذشته دارای ۸ دروازه به نام‌های رشت باغ شاه درب کوشک تبریز تهران شیخ آباد امامزاده حسین خندق بار بود که امروزه از آنها تنها دو دروازه درب کوشک و تهران بر جای مانده است این دروازه در مسیر خروجی شهر به سوی تهران احداث شده و از ابنیه تاریخی دوره قاجاریه است و در جنگ جهانی دوم صدمات زیادی دید.

مرقد مطهر امامزاده حسین :

این بنا در شهر قزوین واقع و مدفن پاک امامزاده حسین فرزند امام رضا می‌باشد. وفات ایشان طبق کتیبه موجود در ضریح چوبین نفیس آرامگاه در سال ۲۰۱ هجری قمری اتفاق افتاده بنای فعلی آرامگاه را به دوره صفوی نسبت می‌دهند بنای امامزاده مشتمل بر ورودی صحن و بقعه می‌باشد در دو طرف سردر ورودی آن دو منار قرار دارد و کتیبه سردرش به نستعلیق مورخ سال ۱۳۰۷ هجری قمری نوشته شده است. صحن بنا از فضای وسیعی تشکیل شده که در میان آن ساختمان کوچک مقبره قرار گرفته و در اطراف آن تعداد ۵۲ ایوان تعبیه شده است. در نمای اصلی بقعه ایوان شمالی به بلندی ۱۰ متر و ۴ جهت آن ۴ درب قرار دارد نقشه حرم به صورت یک ۲۰ ضلعی که چهار جهت آن ۴ قوس بلند برپا کرده‌اند می‌باشد صندوق روی مرقد که با ریزه کاری‌های خاصی ساخته شده از نمونه‌های بسیار نفیس هنر منبت کاری به شمار می‌رود.

بقعه پیغمبریه :

این بقعه در کناره شرقی خیابان قزوین قرار دارد و داخل حرم آن به صورت چهارگوش است در این بنا چهار تن از پیامبران الهی به نام‌های سلام سلیم صفولی القیا دفن شده‌اند؛ از این رو به بقعه چهار انبیا نیز مشهور است از آثار دوره صفوی است و در کتیبه مدرسه پیغمبری که در سال ۱۰۲۵ هجری قمری توسط وزیر شاه عباس دوم تکمیل و یا بازسازی شده از این محل به نام مقام شریف یاد شده است. بنا مشتمل بر صحن با حوضی در میان، ایوان، کفش‌ کن ها، رواق و حرم خانه است. در حرم کتیبه ای گچبری حاوی سوره مبارکه جمعه به خط نسخ با رنگ طلایی بر روی متن لاجوردی نوشته شده است.

شیخ محمد خیابانی می‌گوید: ایران در گذار ۷۰۰۰ ساله تاریخ و تمدن میراث هزاران اثر نفیس معماری است.

سخنان زیاد است که شرح آنها از قلمرو مقاله بیرون است.

طبیعت غارها :

در کشور عزیزمان ایران حدود ۱۲۰۰ غار وجود دارد بعضی از آنها مثل غار کرفتو در استان سیستان و بلوچستان در زمان‌های قدیم محل زندگی انسان غارنشین بوده درون بعضی از غارها مثل غار علیصدر در شهر همدان چنان جریان آبی دارد که می‌توان در آن قایق سواری کرد بعضی مثل غار چمادر استان چهارمحال و بختیاری آنقدر سردند که حتی در فصل تابستان هم پوشیده از برف و یخند. جالب اینجاست که هنوز هم بخش‌های زیادی از غار ناشناخته است و یک غارنورد خوب می‌تواند به جاهایی در آنها برسد که تا حالا پای هیچ انسانی به آن نرسیده است بسیاری از دانشمندان به این غار می‌روند تا ببینند چه آثاری از گذشته زمین در آنها پیدا می‌شود. مثلاً این که استخوان‌های چه حیواناتی را می‌توان پیدا کرد. سیاحت گردی غارها لذت بخش می‌باشد. غار خفاش در شهر دهلران استان ایلام میلیون‌ها خفاش دارد که شب‌ها از غار به بیرون پرواز می کنند. غار ایوب در استان کرمان دهانه آن ۸۰ متر ارتفاع دارد. غار کتله خور در استان زنجان سه طبقه دارد. می‌گویند ۴ طبقه دیگر هم دارد که هنوز کشف نشده‌اند.

هر سفر و سیاحتی ابزار و وسایل ویژه خود را دارد که بدون آنها آسیب زا و خطرآفرین خواهد بود و در این مورد اهمیت داده شود.

مسافرت و گردشگری بهجت و دلنشین شما عزیزان موجب خرسندی و شادمانی ماست.

مشاهیر :

رافعی قزوینی - عارف قزوینی - محمد بن عبدالوهاب قزوینی - میرعماد بن ابراهیم قزوینی - شهید محمدعلی رجایی (رئیس جمهور سابق) - شهید خلبان عباس بابایی - حسن صباح - هاشم قزوینی - خطاطان و هنرمندان و ...

پندیات راهیان نور :

نوردرمانی شجاعت شهادت صلابت ابوهت غیوری ایثار قناعت هوشیاری جهاد بصیرت اقتدار اصالت عبرت افتخار دینی و ملی خودباوری ما می‌توانیم دشمن شکنی خواری و شکست کفار غرور ملی و ...

امام حسین (ع): از گذشتگان پند بگیرید و از گذشته عبرت.

گردشگری سلامت را بیشتر و با شتاب و مدیریت عالمانه ترویج و رونق داده شود و به وضع اقتصادی مملکت ما موثر و ارزآور و توانبخشی و اقتدار و کارآفرین و پیشرفت صنایع و مرجعیت علمی می‌شود.

آثار :

شهر قزوین دارای جذابیت‌های زیاد است: امامزاده اسماعیل - امامزاده بی بی زبیده - بقعه پیغمبریه - امامزاده محمد - امامزاده شاهزاده حسین - امامزاده کمال ۸۶۱ - امامزاده ویس - مسجد النبی (متعلق به دوره صفویه) - مسجد پنجه علی - مسجد حیدریه - مسجد سردار - مسجد جامع (متعلق به دوره آل بویه) - مسجد جامع کبیر - آرامگاه پیر سفید - آرامگاه حمدالله مستوفی - آرامگاه شیخ غزالی - کافر گنبد - قلعه الموت - قلعه ساسان - قلعه سنگ رود - قلعه شیرکوه - قلعه لمبسر - قلعه نیاق - دروازه تهران - دروازه درب کوشک - برج سنگی - عمارت چهل ستون - سرای حاجی رضا - سرای شاهرودی - سرای ضرابخانه - سردر عمارت عالی قاپو - سرای وزیر - پل شاه عباسی - پل لوشان - کاروانسرای خورمه - کاروانسرای سلطان آباد - کاروانسرای غازان - کاروانسرای قزوین - خانه قدیمی رضوی - خانه قدیمی سعدیه - مدرسه حیدریه (دوره قاجار) - حمّام صفا (از ابنیه دوره قاجار) - بازار قزوین - گورستان حسن آباد - گورستان شاه کوه - رودخانه الموت - رودخانه شاهرود - سد سپهسالار - سد سیدعلی خان - آب انبار پنجه علی - آب انبار حاج کاظم - آب انبار حکیم - آب انبار خطیب - آب انبار سردار (دوره قاجار) - آب انبار شیشه‌گر.

تاریخ :

شهر قزوین در طول تاریخ دچار حوادث ناگوار شده است و قلعه‌های محکمی برای دفاع در آن بنا گردیده و آثار آن ها در گوشه و کنار آن برجاست. برخی از این بناها نیاز به مرمت و بازسازی دارد و بیشتر آنها در دوره عباسیان بنا گردیده در اوایل قرن هفتم هجری قمری این شهر بر اثر حمله مغول ویران شد و در دوره صفویه آباد گردید و در زمان شاه طهماسب اول از سال ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ هجری قمری پایتخت ایران بود در جنگ جهانی اول تحت اشغال روسیه تزاری در آمد در جنگ جهانی دوم مدتی در اشغال سربازان روسیه شوروی بود.

ابوحوقل در قرن چهارم هجری قمری از باروی شهر و باروی شهرک کوچکی که در داخل آن بوده و همچنین از دو مسجد و حاصلخیزی آنجا یاد کرده است.

یعقوبی نیز از رودخانه‌های قزوین و آثار آتشکده واقع در نزدیک آن ذکری به میان آورده است. هارون الرشید (۱۷۰ تا ۱۹۲ هجری قمری) در مسافرت به خراسان به شهر قزوین آمد و دستور داد تا برج و بارویی بر اطراف شهر و مبارکه بکشند. یکی از سرداران معتز به نام موسی بن بغا آن را به اتمام رساند. بر اثر زلزله سال ۵۶۲ هجری قمری قسمتی از این حصار ویران و به دستور صدرالدین وزیر ارسلان شاه سلجوقی حصار بار آخر تجدید بنا شد.

تاریخ گویای تحمیل رنج‌های بسیار بر اثر جنگ‌ها به شهر قزوین می باشد.

خوراک ها و شیرینی‌های سنّتی شهر قزوین :

شهر قزوین نیز مانند سایر شهرهای ایران، شیرینی و غذاهای سنتی مخصوص به خود را داشته که در مناسبت‌های خاص و یا روزهای عادی تهیه می‎شود. برخی از این غذاهای خوشمزه قزوینی عبارتند از:

قیمه نثار - شیرین پلو - حلیم سنتی قزوین و کوکوی شیرین - آش دوغ (قزوین) - آش دندان کشه - یتیم چه - ماش پیازو - اشکنه - دیماج - بستنی سنتی پرخامه قزوین - کاله‌جوش .

انواع و اقسام نان‌های مختلف در شهر قزوین پخت می‌گردد. معروفترین آن‌ها، نان لواش تنوری بوده که ظاهری بزرگ و گرد دارد. طعم مطبوع و کیفیت این نان باعث شهرت آن شده است.

از دیگر نان‌های معروف این منطقه می‎توان به قاق اشاره کرد که با چای سرو شده و شیرین و خشک است.

نان زنجبیلی و شیرمال نیز از نان‌های خوش‌طعم و شیرین قزوین بوده که با چای به عنوان عصرانه خورده می‌‎شوند.

همچنین معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین شیرینی‌های استان عبارتند از: باقلوای لوزی - نان برنجی - نان نخودی - نان قندی - باقلوای پیچ - نان بادامی - نان گردویی - پادرازی - نان نازک - نان چرخی - نان چای - اتابکی - ولی عهدی - حاج کریمی .

صنایع دستی شهر قزوین :

این شهر مملو از هنرها و صنایع دستی‌های جذاب بوده که برخی از آن‌ها عبارتند از:

نقاشی و تذهیب - نقاشی پشت شیشه - نم نم دوزی - گلابتون دوزی - پن بافی (نوار بافی) - فرش بافی - گلیم بافی - جاجیم بافی - گیوه دوزی - آینه سازی - قفل سازی - منبّت کاری .

دعا :

از رحمان الکریم برای مردم نجیب شهر قزوین توفیق، موفقیت و رفاه و آسایش و بقای با عزت و صحت و سعادت دنیا و آخرت خواستاریم. ان شاء الله التعالی.

منابع :

کتاب گردشگری ایران - نزهت القلوب - کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران - اعجاز طب و درمان - صوره الارض - البلدان - تقویم جیبی سال ۱۴۰۰ - فقه و زندگی - مجله رشد دانش آموز شماره ۳۰۳ - سرمشق نیکو.